کامپیوتر چیست و معرفی اجزای آن

کامپیوتر چیست

این روزها تقریبا بیشتر ما به نوعی با کامپیوتر سروکار داریم، چه به صورت مستقیم توسط خود و چه غیر مستقیم به واسطه شخص دیگر که تقاضا کنیم کاری را برای ما انجام دهند. اما دانستن کمی اطلاعات درباره اینکه کامپیوتر چیست و چه اجزایی دارد به درک بهتر ما از خود کامپیوتر و استفاده بهتر آن کمک خواهد کرد و صد البته که یادگیری کار با آن، هزینه های ما را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.

مقدمه

احتمالا یادتان هست تقریبا سالهای منتهی به 2000 میلادی بود که گفته می شد اگر طی 10 سال آینده کسی کامپیوتر بلد نباشد بی سواد محسوب می شود و اکنون می بینیم که امروزه، کامپیوتر و استفاه از آن، جزئی از ابزارهای کاربردی و تقریبا ضروری زندگی شده که یا خودمان مجبور به استفاده و کار با آن هستیم یا اگر بلد نباشیم که با آن کار کنیم یا شرایط استفاده از آن را نداشته باشیم، به نحوی مجبور به پرداخت بهای انجام خدمات مورد نیازمان توسط دیگران هستیم. پس چقدر زیباست که جهت ارتقا کیفیت زندگی خودمان هر چه زودتر تغییر کنیم و حداقل در حد ضروریات، کار با کامپیوتر و فناوری های رایانه ای را یاد بگیریم و از کار با ابزارهای فناوری و راحت تر شدن کارهای خودمان را لذت ببریم.

در این مقاله به طور کلی کامپیوتر و اجزای آن را معرفی می کنیم تا آشنایی کلی با قطعات آن را بدست بیاوریم و یاد بگیریم که اصلا کامپیوتر چیست

تاریخچه‌ی مختصر کامپیوتر

Computer  از واژه‌ی Compute به معنی محاسبه کردن گرفته شده است. کامپیوترها یا رایانه ها ماشین های کوچک محاسبه گری هستند که به ما در انجام کارهای روزمره سرعت بخشیده و کمک می کنند. البته قدیمی ترین کامپیوتر جهان ابعادی بزرگتر از کامپیوترهای امروزی داشت.

نخستین کامپیوتر هایی که روی کار آمدند ابعاد و وزنی بسیار زیاد داشتند و از تعداد زیادی لامپ خلاء درست شده بودند. قدرت پردازش و محاسبات کامپیوتر های اولیه نسبت به کامپیوتر های امروزی بسیار پایین تر بوده است.

به طور کلی زمانی که از اختراع کامپیوتر ها صحبت می شود منظور اختراع اولین دستگاهی است که ساخته شد تا ساده ترین محاسبات را انجام دهد همانند ماشین حساب های امروزی. کم کم این ماشین حساب های حجیم و بزرگ، تبدیل به کامپیوتر های جمع و جور و پیشرفته ی امروزی شدند.

به طور کلی کامپیوترها به چند دسته تقسیم میشوند که دو مورد آن کاربردی تر است

ابر کامپیوترها

ریز کامپیوترها

میکرو کامپیوترها

کامپیوتر رومیزی یا دسکتاپ (Desktop) چون معمولا روی میز قرار داده می شود و کامپیوتر قابل حمل یا لپ تاپ (Laptop) چون اغلب روی زانوها قرار داده می شود

جهت آشنایی با اجزای مختلف کامپیوتر در ادامه، هر یک از قطعات آن را به صورت اجمالی بررسی میکنیم

کِیس (Case)

کیس به معنی قاب یا جعبه نگهدارنده قطعات داخلی کامپیوتر است که خود از اجزای مختلفی تشکیل شده و هرکدام وظیفه ی خاصی را بر عهده دارد که وجود برخی الزامی و وجود بعضی قطعات آن به صورت اختیاری است که در ادامه اجزای آن را به طور جداگانه تشریح می کنیم

مادربورد (Motherboard)

مادر بورد  (Motherboard)یا مِین بورد (Main board) برد اصلی یک کامپیوتر است چرا که وظیفه ارتباط دادن سایر قطعات داخلی کِیس را به عهده دارد و شیارهای مختلفی روی آن تعبیه شده تا بتوان قطعات مورد نیاز را جای گذاری کرد یا در صورت معیوب شدن آن را برداشت و تعویض کرد.

سی پی یو (CPU)

پردازنده یا CPU قطعه ای است که وظیفه پردازش سیستم را به عهده دارد و هرچقدر مدل و فرکانس کاری آن بالاتر باشد قدرت کامپیوتر ما بالاتر می رود و توان محاسباتی بیشتری به ما تحویل می دهد که هنگام استفاده از نرم افزارهای سنگین ومهندسی یا اجرای بازی های گرافیک بالا توانایی خودش را نشان می دهد

منبع تغذیه (Power Supply)

منبع تغذیه یا Power Supply که در بازار ایران اصلاحا “پاور” گفته می شود و وظیفه برق رسانی به قطعات داخلی کیس را بر عهده دارد. این قطعه برق ورودی 220 ولت یا 110 ولت (که برق شهری ایران 220ولت است) را به قسمت های مختلف 12 ولت و 5 ولت تبدیل می کند.

رَم  (RAM)

رَم کامپیوتر قطعه ای است که هر چقدر مقدار آن بیشتر باشد به عبارت ساده می توانیم تعداد برنامه های بیشتری را اجرا کنیم و مسلماً سرعت سیستم هم بالاتر می رود

هارد دیسک HDD یا SSD یا SSD-NVNE

هارد دیسک کامپیوتر قطعه ای ست که هر چقدر حجم ذخیره سازی آن بیشتر باشد می توانیم فایل های (فایلهای شخصی ،عکس ، فیلم و نرم افزارو..) بیشتری در آن نگهداری کنیم که در کامپیوتر های جدیدتر از SSD  و سیستمهای پیشرفته تر آن از نوع SSD-NVME استفاده می شود که سرعت به مراتب بالاتری دارد و در سیستم هایی که سرعت اجرای نرمافزارها و جابجایی اطلاعات، اهمیت بیشتری نسبت به حجم دارد از آن استفاده می کنند اما اگر سرعت خیلی بالا ضرورری نیست در عوض میزان حجم نگهداری فایلها اهمیت بیشتری دارد از HDD (هارد دیسک معمولی) استفاده می شود که به مراتب ارزانتر از SSD می باشد.

رایتر یا ODD

رایتر یا صطلاحا DVD Writer که صحیح تر آن DVD burner می باشد قطعه ای است که با آن می توان اطلاعات شخصی خود یا فیلم و عکسهایمان را روی CD یا DVD و یا در نوع جدیدتر آن دستگاههای Blu-ray Burner که حجم زیادی اطلاعات را میتوان روی Blu-ray اصلاحا رایت کنیم

Blu-ray Burner ها در انواع داخلی (internal) و بیرونی (external)تولید می شوند

مدل internal که داخل کِیس نصب میشود و external که از طریق کابل USB به کامپیوتر رومیزی یا لپ تاپ وصل میشود

فلاپی درایو (Floppy Drive)

فلاپی درایو دستگاهی است که اطلاعات را از روی فلاپی دیسک می خواند یا روی آن ذخیره می کند البته در حال حاضر منسوخ شده است و در مدلهای داخلی و بیرونی تولید می‌شد.

در آخرین مدلهای آن از نوع اکسترنال، جهت ارتباط با کابل USB طراحی و تولید می‌شد

کارت خوان (Card-Reader)

کارتخوان (Memory-Card-Reader) قطعه ای است که می توان از آن جهت متصل کردن انواع کارت های حافظه به آن استفاده کرد که امروزه اکثر تولید کنندگان کارت حافظه به شکل واحد، نوع مموری microSD را تولید می کنند که در همه ی دستگاهها به راحتی قابل استفاده باشد و در صورت اتصال به دستگاههایی مثل لپ تاپ یا دوربین عکاسی و فیلمبرداری فقط کافی است از خشاب تبدیل میکرو اس دی به اس دی استفاده کنیم

مموری کارت خوان در مدلهای داخلی و بیرونی تولید شده است. مدل internal آن در قسمت جلویی پنل کیس نصب و کابل آن به روی مادربرد متصل میشود و مدل external آن یا با کابل USB و یا به صورت فلش مموری که کارت حافظه میکرو را به آن متصل می نماییم.

کارت صدا (Sound Card)

کارت صدا (Sound-Card) قطعه ای است که با آن می توان صدای خروجی کامپیوتر را به بلندگو (اسپیکر) و یا سایر دستگاههای مرتبط با آن متصل کرد که در بیشتر مادربردهای امروزی بخش صدا به صورت آنبورد (on-board) روی خود برد اصلی طراحی می شود که نیاز به استفاده از کارت صدای مجزا نباشد مگر در مادربردهای حرفه ای تری که به گونه ای طراحی شده اند تا مشتری به دلخواه و نیاز خود بتواند کارت صدا را تهیه و نصب کند

البته جهت استفاده کسانی که تدوین صدا یا میکس حرفه ای صدا انجام می دهند نیز کارتهای صدای حرفه ای اکسترنال تولید شده  که با کابل USB به کامپیوتر رومیزی یا لپ تاپ متصل می گردد

کارت گرافیک (Graphic Card)

کارت گرافیک قطعه ای است که از طریق آن تصویر کامپیوتر را به صفحه نمایش (مانیتور یا تلویزیون) انتقال می دهد. هرچه مقدار حافظه کارت گرافیک بالاتر باشد پردازش تصویر و کیفیت انتقال تصویر خروجی بیشتر خواهد بود که البته بازیهای رایانه ای با گرافیک بالاتر قابل اجرا خواهد بود.

مانیتور (Monitor)

مانیتور یا صفحه نمایش، دستگاهی است که تصاویر خروجی از انواع کامپیوتر دسکتاپ، لپتاپ و ویدیو پروژکتور را نمایش می دهد که در ابعاد و کیفیتهای مختلفی تولید شده است

صفحه نمایش ها در انواع CRT، LCD و LED ساخته و تولید شده اند که در ادامه بررسی میکنیم

مدلهای CRT (لامپی) که در حال حاضر تولید آن متوقف شده اما بعضا کسانی که از سالهای گذشته در اختیار دارند و سیستم های قدیمی خود را ارتقا نداده اند از آن استفاده می کنند و یا صرفا جهت اتصال به سیستم دوربین مداربسته خود جهت نمایش تصویر خروجی دوربین ها و یا در بعضی آتلیه های عکاسی جهت تصحیح واضح تر رنگها در تصاویر عکاسی شده استفاده میشود

البته صفحه نمایش هایی جهت کار بر روی تصاویر گرافیکی ساخته شده اند که قیمت های به مراتب بالاتری دارند همانند صفحه نمایش تولیدی شرکت اپل که به صورت حرفه ای جهت انجام کارهای گرافیکی طراحی و تولید شده است.

مدل LCD که تولید آن نیز متوقف شده اما به مراتب بسیار بیشتر از مدلهای CRT در بازار موجود هست و از آن استفاده می شود

اما نوع جدیدتر آن که تحولی عظیم در کیفیت صفحه نمایشها ایجاد کرد مدلهای LED است که از زمان تولید تاکنون هنوز ساخت آنها ادامه دارد و مورد استفاده قرار می گیرد

پس از تحول تولید صفحه نمایشهای LED ، فناوری های جدیدتری به ساخت آن اضافه شد که همچنان مانیتورهای LED تولید و استفاده میشود

ماوس (Mouse)

ماوس یا موشواره جهت حرکت نشانگر در تصویر صفحه نمایش مورد استفاده قرار می گیرد که با دکمه های آن می توانیم کارهای گوناگونی انجام دهیم از جمله انتخاب و اجرا کردن برنامه ها گرفته تا دوربُری کردن عکس و تصاویر در نرم افزاری مثل فتوشاپ یا شلیک کردن در بازی های اکشن رایانه ای

ماوس ها نیز در دو نوع با سیم و بی سیم تولید می شوئد که با سیم آن نیز در مدل ساده و مدل سیم جمع شونده (کِشی) که اغلب برای استفاده از لپ تاپ طراحی شده تولید و استفاده میشود.

ماوس ها جدا از با سیم یا بیسیم بودن ، در مدلها و طراحی های مختلفی تولید و استفاده میشوند که برای استفاده امور روزمره تا گیمینگ و یا کارهای اداری طولانی مدت مورد استفاده قرار میگیرند

نکته : انتخاب صحیح ماوس یکی از موراد مهمی است که اگر زمانهای زیادی از رایانه استفاده می کنیم بهتر است نوع ماوس انتخابی، ارگونومیک تر باشد تا در درازمدت کمتر دچار خستگی و درد در ناحیه مچ دست شویم

صفحه کلید (Keyboard)

صفحه کلید ابزاری است که جهت ورود داده و اطلاعات به رایانه مثل تایپ کردن، بازی کردن، نامه نوشتن، چت کردن یا کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد که انتخاب صحیح آن نیز برای سلامتی انگشت و دستانمان در درازمدت بسیار حائزاهمیت است.

صفحه کلید نیز به صورت باسیم و بیسیم و همچنین در مدلهای ساده و گیمینگ طراحی میشود که اگر زیاد تایپ یا بازی انجام می دهیم بهتر است مدلهای باکیفیت تر یا گیمینگ را خریداری و استفاده کنیم که هم ارگونومیک تر است و هم مستحکم تر

اسپیکر (Speaker)

اسپیکر یا بلندگو وسیله ای است که جهت پخش صدای خروجی از کامپیوتر مورد استفاده قرار می گیرد و مدلهای مختلفی دارد که انتخاب مدلهای باکیفیت تر آن می تواند پخش صدا و موسیقی لذت بخش تری را برای ما به ارمغان آورد

اسپیکر نیز مدلهای لپ تاپی یا رومیزی دارد که در نوع لپ تاپی برق مورد نیاز آن از طریق سیم USB تامین می شود و در نوع رومیزی آن از برق شهری 220 یا 110 ولت استفاده میشود که مسلما اسپیکرهای رومیزی برق شهری قدرت بالاتری نسبت به مدلهای USB دارند و نیاز به شارژ ندارند.

وب‌کم (Webcam)

وب‌کم وسیله ای است اختیاری که در صورت نیاز به تماس تصویری یا ضبط ویدیو با رایانه مورد استفاده قرار می گیرد که البته در تمامی لپ تاپ های امروزی تعبیه شده و نیاز به خرید وب کم جداگانه نداریم مگر اینکه بخواهیم تصاویر با کیفیت بالاتر تهیه کنیم و یا جهت مانیتورینگ دوربین مدار بسته با رایانه از آن استفاده کنیم که کیفیت آن هرچه بالاتر باشد مسلما تصاویر ضبط شده نیز بالاتر و با کیفیت تر خواهد بود.

میکروفن (Microphone)

میکروفن نیز وسیله ای است اختیاری جهت ضبط صدا با رایانه که به صورت مستقل مورد استفاده قرار میگیرد . اگر هدسِت (سِت هدفن و میکروفن) داشته باشیم خودش میکروفن جداگانه نیز دارد و نیاز به خرید میکروفن جداگانه نداریم مگر در صورتی که بخواهیم ضبط صدای باکیفیت تری داشته باشیم

البته میکروفنها در مدلهای مختلفی تولید میشود و نوع ارتباط آن با سیم AUX (فیش سوزنی) و مدل USB موجود میباشد که معمولا مدلهای USB کیفیت ضبط صدای بالاتری دارند

هِدفُن (Headphone)

هدفن وسیله ای است که می توانیم صدای پخش شده از رایانه را مستقیما روی گوش خود بشنویم که هم خودمان راحت تر باشیم و هم تمرکز بیشتری روی صدا داشته باشیم. مثلا وقتی در حال چت صوتی یا شنیدن پخش صدای درسی و محتواهای آموزشی هستیم.

جمع بندی

در این مقاله به طور کلی رایانه و قطعات آن را معرفی کردیم که دانستن کارایی هر کدام به ما درک بهتری از کارکرد رایانه می دهد و اگر قطعات کامپیوتر و لوازم جانبی آن را با دقت، مطالعه و مشورت، انتخاب کنیم در درازمدت، هم در هزینه های خود صرفه جویی کرده ایم و هم به راحتیِ خودمان کمک کرده ایم.